داربوكا كه با نا‌م‌هايي چون دمبلك و دارابانا نيز شناخته مي‌شود، يك ساز كوبه‌اي محبوب و دوست‌داشتني است كه عمدتاً در خاورميانه، بالكان، كشورهاي عربي و آفريقاي شمالي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. صداي شاد اين ساز، آن را به يكي از اجزاي جدانشدني مناسبت‌ها و اعياد سنتي و عروسي‌ها در بسياري از كشورهاي مناطق فوق‌الذكر تبديل كرده است. اما امروزه نوازندگان و موزيسين‌هايي بي‌شمار در ساير نقاط جهان نيز به سراغ يادگيري داربوكا مي‌روند و از توانايي‌هاي مثال‌زدني آن در آثار خود بهره مي‌گيرند.
يادگيري داربوكا به نسبت برخي از سازها، مي‌تواند آسان‌تر باشد؛ اما مانند هر ساز ديگر، چالش‌هايي در مسير يادگيري داربوكا وجود دارند كه نوازنده بايد با تمرين و حوصله، بر آنها چيره شود. در اين مقاله، به برخي از اين چالش‌ها و راه‌حل آنها اشاره مي‌كنيم.
افزايش هماهنگي دست‌ها
يادگيري داربوكا نيز همچون درامزو ساير سازهاي كوبه‌اي نيازمند هماهنگي تمام‌عيار بين اعضاي بدن است. اگر دست‌هاي شما از چابكي و هماهنگي كافي برخوردار نباشند، نمي‌توانيد صداهايي زيبا و هماهنگ خلق كنيد و مخاطبان خود را تحت تأثير قرار دهيد.
هماهنگي ميان دو دست، نيازمند تمرينات موسيقايي و ذهني است و حاصل مدت‌ها تلاش بي‌وقفه است؛ پس توقع نداشته باشيد كه پس از چند هفته تمرين، به اين مهارت دست پيدا كنيد. هر چه بيشتر و دقيق‌تر تمرين كنيد، در اين زمينه ماهرتر خواهيد شد و سرانجام به سطحي كه مد نظر داريد، خواهيد رسيد.
تسلط بر حالت قرارگيري دست‌ها و انگشتان
نحوه قراردهي دست‌ها و انگشتان بر روي داربوكا در حين نوازندگي، اهميت بسيار زيادي دارد. همانطور كه مي‌دانيد، معمولاً داربوكا به‌صورت نشسته نواخته مي‌شود و براي تسلط بيشتر بر روي ساز، آن را در ميان پاها قرار مي‌دهند. براي اجراي ضربه موسوم به دوم (doum)، تمام انگشتان به‌جز انگشت شست بايد با حالتي مشخص و با هم بر پوست داربوكا ضربه بزنند و اين امر نيازمند قرارگيري صحيح هر چهار انگشت، مچ و كف دست است. همچنين ممكن است بخواهيد در حين نوازندگي، به نقاط ديگر ساز مانند لبه آن ضربه بزنيد و براي اين كار نيز بايد بر انگشتان خود تسلط داشته باشيد.
حفظ انگيزه يادگيري
يكي از مهم‌ترين مهارت‌هاي غيرموسيقايي در يادگيري نوازندگي هر سازي، توانايي حفظ انگيزه و صبور بودن است. پيشنهاد مي‌كنيم روند يادگيري را به‌صورت قدم‌به‌قدم و آهسته طي كنيد و وقت زيادي را روي مباني اوليه نوازندگي داربوكا صرف كنيد. به‌طور مثال، بهتر است ابتدا ساختار كلي ساز، نحوه در دست گرفتن داربوكا و مواردي از اين دست را به‌خوبي ياد بگيريد و سپس به سراغ يادگيري ضربات و تكنيك‌هاي آن برويد؛ زيرا اگر روي اين موارد تسلط نداشته باشيد، ممكن است عاداتي اشتباه در شما شكل بگيرند كه اصلاح آنها در آينده دشوار است.
همچنين توصيه مي‌كنيم روند پيشرفت خود را ثبت و ضبط كنيد. بدين نحو مي‌توانيد پس از تمرين، اجراي خود را با دقت بالا تحليل كنيد و اشكالات خود را بيابيد و در صدد رفع آنها برآييد. بهعلاوه اگر پس از مدتي تمرين، اجراهاي قديمي خود را تماشا كنيد، متوجه پيشرفت خود مي‌شويد و براي ادامه مسير انگيزه مي‌گيريد.
پيدا كردن يك منبع آموزشي مناسب
براي اينكه به‌صورت اصولي نوازندگي را ياد بگيريد، بهترين كار كمك گرفتن از يك معلم مجرب و كارآزموده است. اين امر در اوايل مسير يادگيري اهميتي مضاعف دارد. يك معلم خوب متوجه تمام اشتباهات شما مي‌شود و با ارائه راهكارهاي حساب‌شده، جلوي تكرار آنها و شكل‌گيري عادات اشتباه را مي‌گيرد. همچنين، او مي‌تواند به شما براي ادامه راه انگيزه مي‌دهد و روند يادگيري شما را تسريع مي‌كند. البته اگر به چنين استادي دسترسي نداريد، مي‌توانيد از مقالات و ويديوهاي آموزشي رايگان موجود در وب‌سايت‌هايي چون گيتار ايران استفاده كنيد.
برقراري توازن ميان نوازندگي داربوكا و مسئوليت‌هاي روزمره
همه ما در زندگي روزمره مسئوليت‌هايي داريم كه بايد به آنها رسيدگي كنيم. ممكن است اين مسئوليت‌ها به‌حدي زمان ما را بگيرند كه زمان و انرژي چنداني براي تمرين داربوكا باقي نماند. از سوي ديگر، تمرين منظم، كليد پيشرفت در نوازندگي است. به همين دليل، پيشنهاد مي‌كنيم در صورت امكان، هر روز تمرين كنيد و برنامه روزانه خود را به‌نحوي تنظيم كنيد كه زماني مشخص براي اين كار باقي بماند. اگر در يك روز مشخص فرصت چنداني براي تمرين نداريد، زمان تمرين را كاهش دهيد؛ اما باز هم تلاش كنيد روند منظم و روزانه تمرين را حفظ كنيد.
چيره شدن بر اضطراب در زمان اجراي زنده
زماني كه كمي پيشرفت كنيد و بخواهيد جلوي مخاطبان به اجراي موسيقي بپردازيد، احتمالاً دچار اضطراب و استرس خواهيد شد. اين امر كاملاً طبيعي است و هر نوازنده‌‌اي ممكن است دچار آن شود. اما رفته‌رفته و با افزايش تجربه و اعتمادبه‌نفس، اين اضطراب نيز از بين خواهد رفت. پيشنهاد مي‌كنيم از همان ماه‌هاي آغازين روند يادگيري داربوكا، آهنگ‌هايي كه ياد مي‌گيريد را براي دوستان نزديك يا اعضاي خانواده خود اجرا كنيد تا كمي به اين روند عادت كنيد. بهعلاوه، تشويق و حمايت افراد نزديك به افزايش اعتمادبه‌نفس شما نيز كمك مي‌كند.
سخن آخر
يادگيري داربوكا، درامز، پركاشن، گيتار و يا هر ساز ديگري، نيازمند صبر و حوصله و البته، تمرين بسيار است؛ پس در اين مسير عجله نكنيد و به‌صورت هدفمند و منظم تمرين كنيد تا نهايتاً به سطح مورد نظر خود برسيد. همچنين فراموش نكنيد كه اهدافي قابل دست‌يابي و منطقي براي خود تعيين كنيد و از بلندپروازي و عجله بي‌مورد پرهيز كنيد؛ زيرا اين كار تنها باعث دلسرد شدن شما مي‌شود. هدف نهايي تمامي ما از يادگيري موسيقي، لذت بردن از آن است؛ پس سعي كنيد از اين مسير طولاني و جادويي لذت ببريد!